Subtitle

តើជាការត្រឹមត្រូវទេថា ចៅក្រមនៃនីតិវិធីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅកម្ពុជា និយាយដោយឡែក ឬ និយាយជារួមនៅក្នុងប្រព័ន្ធ​ Inquisitorial ​ជាចៅក្រមអកម្ម? ការលើកឡើងនេះ ប្រហែល​ជាត្រឹមត្រូវ ប្រសិនបើយើងមិនបានឈ្វេងយល់ឱ្យស៊ីជម្រៅអំពី គោលការណ៍​នៃការទទួលខុសត្រូវរបស់ចៅក្រម និង ភាគី​បណ្តឹង​​នៅក្នុងនីតិវិធីបណ្ដឹង ​រដ្ឋប្បវេណីកម្ពុជា ដែលទទួលឥទ្ធិពលពីប្រព័ន្ធ​ Inquisitorial។

គោលការណ៍ធំៗចំនួនពីរដែលយើង​អាច យក​មកពិចារណា​អំពីភាពសកម្ម ឬ អកម្មនៃ​តួនាទីរបស់ចៅក្រម​នៅក្នុងប្រព័ន្ធនីតិវិធីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីកម្ពុជា គឺគោលការណ៍​​នៃការទាញហេតុផល​ និង គោលការណ៍ស្រាវជ្រាវភស្តុតាងដោយឆន្ទានុសិទ្ធិ ដែល​មានទំនាក់ទំនងទៅនឹងការបែក​ចែង​តួនាទី​ និង​ ទំនួល​ខុសត្រូវរវាង​ភាគីនៃបណ្តឹង និង ​តុលាការ នៅក្នុងដំណាក់នៃនីតិវិធីបណ្តឹងទាំងមូល។ ក្នុងចំណោមតួនាទី និង ទំនួលខុសត្រូវទាំងឡាយ​ ចំណុច​សំខាន់មួយគឺ​ ​ការស្វែង​រក​អង្គច្បាប់ និង អង្គហេតុ មុននឹងឈាន​ដល់​ការសម្រេច​សេចក្តី​របស់ចៅក្រម។ ដើម្បីបម្រើឱ្យការបំពេញមុខងារ និងទំនួលខុសត្រូវទាំងឡាយរបស់ខ្លួន តុលាការអាច និងពេលខ្លះត្រូវ​ប្រើប្រាស់ «”សិទ្ធិឱ្យបំភ្លឺ»”

ការប្រើប្រាស់សិទ្ធិឱ្យបំភ្លឺ ក្នុងគោលបំណង​ធានា​​ការបំពេញមុខងាររបស់តុលាការ ដោយភាពឆាប់រហ័ស​ និង យុត្តិធម៌ ការស្វែងរកការពិត និង ជៀសវាងនូវស្ថានភាពដែលភាគី​មានការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះ
សេចក្តីសម្រេច​របស់តុលាការ នៅក្នុងដំណាក់កាលនៃនីតិវិធីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី។ យ៉ាងណាមិញ​ នៅពេលខ្លះ ការបែងចែករវាង​សកម្មភាពនៃសិទ្ធិ​ឱ្យបំភ្លឺណាដែលជាករណីយកិច្ច, ឆន្ទានុសិទ្ធិ ឬ​ ត្រូវបានហាមឃាត់ គឺនៅតែមានភាពលំបាក។

អត្ថបទនេះនឹងឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរ តើសិទ្ធិឱ្យបំភ្លឺជាអ្វី? តាមរយៈសិទ្ធិអំណាចនេះ តើចៅក្រមអាចធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះក្នុង​ដំណើរការនីតិវិធីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី? និង តើសិទ្ធិឱ្យបំភ្លឺមាន​ទំនាក់ទំនងយ៉ាងណាទៅនឹងការស្វែងរក​អង្គច្បាប់​ និង អង្គហេតុ?

ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរខាងលើ អ្នកនិពន្ធនឹងប្រើប្រាស់លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាតិ សេចក្តីពន្យល់ និងសេចក្តីកំណត់​នៃក្រមនីតិវិធីរដ្ឋប្បវេណី អត្ថបទ​សិក្សាធិការជាតិ និងអន្តរជាតិ​ និងប្រៀបធៀបដោយសង្ខេបជាមួយប្រព័ន្ធ​នីតិវិធីអាល្លឺម៉ង់ ព្រមទាំងផ្តល់នូវឧទាហរណ៍មួយចំនួន ដើម្បីជាមូលដ្ឋាននៃការពិភាក្សា និងបកស្រាយ។