Law 1

ដោយ លី វ៉ុង គ្រូបង្រៀនច្បាប់ និងសហស្ថាបនិកសមាគមសាលាត្រាជូ មុនហិណ្ឌូនីយកម្មនៅដើមសតវត្សទី១ នៃ គ.ស.,កម្ពុជាមានជំនឿក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនរួចទៅហើយ គឺសាសនាព្រលឹង (Animisme) ជាការជឿលើវិញ្ញាណ ដែលស្ថិតនៅរវាងព្រហ្មញ្ញសាសនានិងពុទ្ធសាសនា។ ខ្មែរមិនមែនគោរពត្រឹមតែអាទិទេពក្នុងរឿងព្រេងរបស់ឥណ្ឌាតែប៉ុណ្ណោះទេ តែជាងនេះទៅទៀត គឺជឿទៅលើវិញ្ញាណ ដែលអាចមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង ដូចជាដើមឈើធំៗ ជឿលើសមុទ្រ ទន្លេ ស្ទឹង បឹងបួរ ។ល។ ការសិក្សាអំពីប្រវត្តិច្បាប់ខ្មែរ ត្រូវក្រឡេកទៅមើលចាប់តាំងពីការមកដល់នូវអរិយធម៌ឥណ្ឌា ដូចជាសាសនា ព្រាហ្មនិយម និងពុទ្ធនិយម ដែលត្រូវបាននាំចូលមកស្រុកខ្មែរដោយពួកពាណិជ្ជករ គ្រហស្ថ និងបុព្វជិតឥណ្ឌា។ ក្នុងន័យនេះ ឥណ្ឌាបាននាំមកស្រុកខ្មែរនូវប្រពៃណី វប្បធម៌ អក្សរសាស្ត្រ ភាសា ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល ប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច និងជាពិសេសគឺប្រព័ន្ធច្បាប់។ នៅក្នុងចំណោមព្រាហ្មណ៍ដែលបាននាំមកកម្ពុជានូវច្បាប់របស់ព្រហ្មញ្ញសាសនា គេតែងនឹកឃើញដល់មុនគេ នូវព្រះអង្គម្ចាស់ឥណ្ឌាម្នាក់ ដែលបានរៀបការជាមួយនឹងម្ចាស់ក្សត្រីខ្មែរម្នាក់ ដែលក្រោយមកទៀត ពួកគេទាំង២ បានបង្កើតរួមគ្នានូវ ព្រះរាជាណាចក្រខ្មែរទី១ គឺ “ហ្វ៊ូណន”។ ដូចប្រទេសភាគច្រើនលើសកលលោកនាសម័យកាលនោះដែរ របបនយោបាយខ្មែរមុនសម័យអង្គរនិងនៅសម័យអង្គរ គឺជារបបរាជានិយមដាច់ខាត (Monarchie absolue)។ រាជានិយមខ្មែរ មិនត្រឹមតែដាច់ខាតនោះទេ…