៧. ទិដ្ឋភាពគតិយុត្ត នៃច្បាប់ស្តីពីការប្រកួតប្រជែងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា / Legal Aspects of the Law on Competition in Cambodia (Khmer Article)

សេចក្តីផ្តើម “ប្រទេសកម្ពុជា​ ជាប្រទេសប្រកាន់យករបប ឬអនុវត្តប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ (Market Economy system) ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ៥៦ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលជាប្រព័ន្ធមួយដែលបើកទូលាយឱ្យពលរដ្ឋមានសិទ្ធិលក់ដូរផលិតផលរបស់ខ្លួនដោយសេរីនៅលើទីផ្សារ លើកលែងតែទំនិញ ឬសេវាកម្មទាំងឡាយណា ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដោយច្បាប់។ ផ្អែកទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលអនុវត្តប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ដែលបើកទូលាយឱ្យពលរដ្ឋមានសិទ្ធិលក់ដូរផលិតផលរបស់ខ្លួនដោយសេរីនៅលើទីផ្សារ លើកលែងតែទំនិញ ឬសេវាកម្មទាំងឡាយណា ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដោយច្បាប់ ហើយរាល់ការសម្រេចចិត្តផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងការកំណត់តម្លៃលើទំនិញ និងសេវាត្រូវបានធ្វើឡើងដោយការព្រមព្រៀងគ្នារវាងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញ ដែលគោលការណ៍នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើអន្តរាគមន៍តិចតួច ឬក៏មិនមានផង។ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី ដើម្បីឱ្យសកម្មភាព ផលិតភាព ពាណិជ្ជកម្ម និងសេវាកម្មមានការប្រកួតប្រជែង និងការប្រកួតប្រជែងឱ្យមានតម្លាភាព និងស្មើភាពគ្នា ព្រមទាំងដើម្បីគ្រប់គ្រងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារបានល្អ ស្របតាមការវិវត្តថ្មីៗនៃវិស័យពាណិជ្ជកម្មក្នុងស្រុក ក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណត្តិទី៦ បានរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៤ នីតិកាលទី៦ នៃរដ្ឋសភា ត្រង់ចំណុចទី១ មុំទី៤ នៃចតុកោណទី៣ ដើម្បីជំរុញការរៀបចំ និងអនុម័តច្បាប់ស្តីពីការប្រកួតប្រជែង ដែលជាក្របខ័ណ្ឌសម្រាប់ជំរុញការប្រកួតប្រជែង ពង្រឹងរចនាសម័្ពន្ធឧស្សាហកម្ម រៀបចំយន្តការសម្រាប់អនុវត្តច្បាប់ និងលើកកម្ពស់វប្បធម៌ប្រកួតប្រជែង។……….”

៦. ទស្សនាទាននៃនិយ័តកម្មសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជា / Regulation Concepts for Cambodian Digital Economy (Khmer Article)

អត្ថន័យសង្ខេប សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជា គឺជាម៉ូដែលថ្មីនៃកំណើន។ ដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃការធ្វើបរមូបនីកម្មផលលាភកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ និងដោយមើលឃើញពីកាលានុវត្តភាព និងសក្តានុពលដ៏ធំធេងនៃសេដ្កិច្ចឌីជីថលក្នុងការកសាងប្រទេសជាតិឆ្ពោះទៅសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យកម្ពុជាសម្រាប់រយៈពេលវែងទៅមុខ រាជរដ្ឋាភិបាលបាន និងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើការអភិវឌ្ឍ និងនវានុវត្តន៍ក្របខណ្ឌនិយ័តកម្មសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជា ដែលធានាឱ្យសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជាដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅល្អប្រសើរ ប្រកបដោយសនិទានភាព, ស្ថិរភាព និងភាពជឿទុកចិត្តពីគ្រប់តួអង្គ។ ក្របខណ្ឌនិយ័តកម្មសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជា គ្របដណ្តប់លើស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច, ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល, សន្តិសុខឌីជីថល, រដ្ឋាភិបាលឌីជីថល, ការការពារអ្នកប្រើប្រាស់, ការប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាព និងស្មោះត្រង់ឬសុចរិត, ការការពារទិន្នន័យបុគ្គល, ពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក និងធុរកិច្ចឌីជីថល, បច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ, ការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា, ការប្រឆាំងការសម្អាតប្រាក់និងហិរញ្ញប្បទានភេរវកម្ម និងហិរញ្ញប្បទានដល់ការរីកសាយភាយអាវុធមហាប្រល័យ និងសារពើពន្ធ ដែលជាសមាសភាគទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលកម្ពុជា។ ក្របខណ្ឌនិយ័តកម្មនេះនៅមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ដែលត្រូវការទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្រដោះស្រាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងស័ក្តិសិទ្ធិភាព។

៥. QUESTIONING THE LEGALITY OF THE USE OF FORCE IN IRAQ IN MARCH 2003 (English Article)

Introduction  The international system exists mainly because of states, and through them, the international legal order is shaped according to their interests. It is complicated to separate politics from international law. The concept of the use of force has been transformed over time due to the influence and domination of states. Several situations challenged the…

៤. INCENTIVES FOR PERFORMING OBLIGATIONS AS STATED IN LAW ON PROTECTION AND PROMOTION OF THE RIGHTS OF PERSONS WITH DISABILITIES (English Article)

ABSTRACT This paper aims to look into legal framework for promoting the rights of person with disabilities and propose incentives, in particular tax incentives namely tax deduction and tax deferral, to encourage private sector to implement obligations to recruit persons with disabilities or pay contribution to Person with Disability Foundation as contemplated in Law on…

៣. កិច្ចការពារព័ត៌មានសម្ងាត់ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មនៅក្រោមច្បាប់កម្ពុជា / Protection of Trade Secrets Under Cambodian law (Khmer Article)

អត្ថន័យសង្ខេប នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញា គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនមួយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងចំណោមទ្រព្យសម្បត្តិផ្សេងទៀត (ដែលត្រូវបានស្គាល់ថាជា «មូលនិធិពាណិជ្ជកម្ម») ដែលជាឧបករណ៍​ជំរុញការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារនៃផលិតផល ឬសេវាកម្ម។ កម្មវត្ថុនៃកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមានច្រើនប្រភេទ ដែលនៅប្រព័ន្ធកម្មសិទ្ធិបញ្ញាលើពិភពលោក គេអាចចែកជាពីរផ្នែក ឬពីរមែកធាងធំៗ គឺ ១) កម្មសិទ្ធិអក្សរសាស្រ្តនិងសិល្បៈ និង ២)កម្មសិទ្ធិឧស្សាហកម្ម។ កម្មសិទ្ធិអក្សរសាស្រ្ត និងសិល្បៈ គឺសំដៅទៅលើទ្រព្យសម្បត្តិ (ឬ ទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញា) ដែលត្រូវបាន​បង្កើតឡើងដោយបញ្ញារបស់មនុស្ស នៅក្នុង៤ វិស័យ គឺ អក្សរសាស្រ្ត សិល្បៈ ដូរតន្រ្តី និងវិទ្យាសាស្រ្ត។ កម្មសិទ្ធិឧស្សាហកម្មវិញ គឺសំដៅទៅលើទ្រព្យសម្បត្តិ (ឬ ទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញា) ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយបញ្ញារបស់មនុស្សនៅក្នុងវិស័យឧស្សហកម្ម ដែលរួមមាន ប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម វិញ្ញាបនបត្រម៉ូដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ គំនូរឧស្សាហកម្ម ម៉ាក ម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្រ្តទំនិញ ភាពខុសគ្នានៃពូជរុក្ខជាតិ និងការសម្ងាត់ពាណិជ្ជកម្ម ។ នៅក្នុងអត្ថបទខ្លីនេះ យើងមិនលើកយកគ្រប់ប្រធានបទនៃកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមកបកស្រាយនោះទេ ប៉ុន្តែយើងនឹងផ្តោតទៅលើកម្មវត្ថុនៃកម្មសិទ្ធិបញ្ញាមួយ ដែលជាទ្រព្យសម្បត្តិដ៏មានសក្តានុពលនៅក្នុងការធ្វើអាជីវកម្ម និងជាកម្លាំងចលករពង្រឹងការប្រកួតប្រជែងលើទីផ្សារ នោះគឺ «ការសម្ងាត់ពាណិជ្ជកម្ម»។ នៅក្នុងការអនុវត្តជីវភាពពាណិជ្ជកម្ម យើងអាចនិយាយជារួមបានថា «ពាណិជ្ជកម្ម គឺជាសង្រ្គាមទីផ្សារ»។…

២. សិទ្ធិការពារខ្លួនរបស់ជនត្រូវចោទក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបសួរ / Defendant’s Defense During the Investigation Phase (Khmer Article)

សេចក្តីផ្តើម “បញ្ហានៃសិទ្ធិការពារខ្លួន ក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់ខ្មែរ ស្ថិតលើនិយមន័យ និងវិសាលភាពនៃសិទ្ធិ​ទាំងនេះ ច្រើនជាងនៅលើអត្ថិភាពរបស់វានៅក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់មួយនេះ។ ការពោលបែបនេះមានន័យសេចក្តីពីរយ៉ាង៖ ទីមួយ គឺមុននឹងសិក្សាអំពីសិទ្ធិការពារខ្លួន យើងគប្បីសាកល្បងផ្តល់និយមន័យបឋមរបស់វាសិន ដើម្បីជាពន្លឺក្នុងការវិភាគស៊ីជម្រៅបន្តទៀត និងទីពីរ គឺបើទោះជាគ្មានសញ្ញាណច្បាស់លាស់ណាមួយ អំពីសិទ្ធិការពារខ្លួនក៏ដោយ ក៏មិនមែនមានន័យថាសិទ្ធិនេះគ្មានអត្ថិភាពក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់ណាមួយនោះដែរ។ សញ្ញាណនៃសិទ្ធិការពារខ្លួន.- តាមវចនានុក្រមសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត «ការពារ» សំដៅដល់ «ឃាត់ឃាំង ឬរារាំង មិនឱ្យសត្រូវចូលដល់ខ្លួន»។ បានន័យថា ការពារខ្លួន គឺជាការឃាត់ឃាំង ឬរារាំងមិនឱ្យអ្វីមួយប៉ះពាល់ដល់ខ្លួន។ ប្រសិនបើយើងយកអត្ថន័យភាសាវិទ្យានៃពាក្យ «ការពារខ្លួន» នេះ​មកកំណត់និយមន័យនៃសិទ្ធិការពារខ្លួន តាមន័យនីតិសាស្រ្តនោះ យើងអាចនិយាយបានថា សិទ្ធិការពារខ្លួន សំដៅដល់សិទ្ធិទាំងឡាយណា ដែលបុគ្គលម្នាក់ៗអាចប្រើប្រាស់បានដើម្បីឃាត់ឃាំង ឬរារាំងការចោទប្រកាន់ ណាមួយដែលធ្វើមកលើខ្លួន ដោយការមិនចូលរួមសហការ ឬការបង្ហាញអំពីភាពមិនត្រឹមត្រូវនៃការចោទប្រកាន់នោះ។ និយមន័យបឋមនេះមានចរិតទូលំទូលាយ ដែលអាចឱ្យយើងធ្វើការសន្និដ្ឋានបានថាវិសាលភាពនៃសិទ្ធិការពារខ្លួនមានភាពខុសគ្នាពីប្រព័ន្ធច្បាប់មួយទៅប្រព័ន្ធច្បាប់មួយ ហើយលើសពីនេះទៅទៀតនោះ សិទ្ធិនេះអាចមានការវិវត្ត ប្រែប្រួលពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ។………..”

1. តួនាទីសារការីក្នុងករណីមតកសាសន៍ / The Role of Notary In Case of Inheritance (Khmer Article)

អត្ថន័យសង្ខេប គ្មានអ្វី​ងាយស្រួល និង​ចំណាយតិច​ជាងការធ្វើមតកសាសន៍នោះទេ ពីព្រោះ​វា​ទាមទារ​ត្រឹមតែ​សំណេរ​លើ​ក្រដាសមួយ​សន្លឹកប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានអ្វី​ដែលលំបាក និង​ចំណាយច្រើនជាងការអនុវត្ត​មតកសាសន៍នោះដែរ​ បើ​​វាគឺ​ជា​បណ្តាំដែល​​មិន​ច្បាស់លាស់ ឬមានជាប់​នូវ​មន្ទិលអំពីសុពលភាព ឬ​នឹង​​​ផ្តល់ផលប្រយោជន៍​ទៅ​ឱ្យបុគ្គលដែល​មិនសមនឹង​ទទួល​បាន ឬ​មួយ​ត្រូវស្ថិត​ក្រោម​របបពន្ធ​ដារមួយ​យ៉ាងខ្ពស់ និងសាំញ៉ាំ។ ការណ៍​នេះ​មានន័យថា ខ្លឹមសារ​រមែងមានភាព​សំខាន់​ខ្លាំងច្រើន​ជាងទម្រង់។ តែទោះយ៉ាងណា​ ​ក្នុង​ករណី​​មតកសាសន៍​វិញ យើង​ពុំ​អាច​ធ្វេសប្រហែសលើផ្នែកទម្រង់ឡើយ​ ពីព្រោះមោឃភាព​ខាង​ទម្រង់​នៃ​មតកសាសន៍នឹង​ដឹកនាំទៅ​​រក​​ការ​បាត់បង់​ប្រសិទ្ធភាព​ទាំងមូល​នៃ​ខ្លឹមសារ​របស់វាមិនខាន ខណៈពេលត្រូវ​អនុវត្តវា​គឺ​ម្ចាស់​បណ្តាំ​បានទទួលមរណភាព​ និងលែងអាច​មកបញ្ជាក់អំពីខ្លឹមសារ​របស់​វា​​បានទៀតហើយ។ តាមរយៈសិទ្ធិអំណាច តួនាទី ជំនាញ និង​ការទទួលខុសត្រូវរបស់​សារការី ​ក្នុងនាមជា​មន្ត្រី​សាធារណៈ​ ពិតជា​អាច​ធានាឱ្យដំណើរការ​តាំងពីការ​បង្កើតរហូតដល់ការប្រតិបត្តិមតកសាសន៍​មួយ ទទួល​បានជោគជ័យ និង​អាច​ជឿទុកចិត្តបាន។ ផ្អែក​តាមបទពិសោធន៍បរទេស សារការីគឺ​​​ពិតជា​មានតួនាទី​ដ៏​សំខាន់ខ្លាំងណាស់ មិនត្រឹមតែ​នៅក្នុងដំណើរការ​បង្កើត​លិខិតមតកសាសន៍ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនៅ​ក្នុងដំណើរការ​ចាត់ចែងសន្តតិកម្ម​របស់មតកជន​ម្នាក់ៗផងទៀត ជា​ពិសេស​ចំពោះ​សន្តតិកម្មដោយមតកសាសន៍តែម្តង​ ពីព្រោះអ្នក​ជំនាញ​ច្បាប់​ដែល​ជា​មន្ត្រី​សាធារណៈដូចសារការី​នេះ ពិតជា​អាច​​ជួយសម្រួល និង​​ធានាបាន​នូវ​ប្រសិទ្ធភាព ភាពងាយ​ស្រួល ភាព​ឆាប់រហ័ស ប្រកបដោយ​ភាពបត់បែន និង​ពិតណាស់ សុវត្ថិភាព​គតិយុត្តខ្ពស់ ស្របតាម​ស្មារតី​នៃ​សាមគ្គីភាព​គ្រួសារ​ បើប្រៀបធៀបទៅ​នឹង​នីតិវិធីចាត់ចែង​សន្តតិកម្មតាម​​ផ្លូវតុលាការ។

កម្រងឯកសារបទដ្ឋានគតិយុត្តពាក់ព័ន្ធនឹងពន្ធដារ

រៀបរៀងដោយ៖ កញ្ញា កែវ ចាន់ណាលីន ១. ច្បាប់ ២. អនុក្រឹត្យ ៣. ប្រកាស ៤. សារាចរណែនាំ ៥. សេចក្ដីសម្រេច

កម្រងឯកសារបទដ្ឋានគតិយុត្តនានាពាក់ព័ន្ធវិស័យពាណិជ្ជកម្ម

រៀបរៀងដោយ៖ លោក ប៉ូ គឹមសាន់ ១. ច្បាប់ ២. អនុក្រឹត្យ ៣. ប្រកាស ៤.​ គោលនយោបាយរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម

កម្រងឯកសារយោង និងគន្ថនិទេស ការលួចទិន្នន័យតាមបច្ចេកវិទ្យា

រៀបរៀងដោយ៖ លោក វិន សុងអ៊ាង ១.លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ២.គោលនយោបាយ ៣. សារពត៌មាន ៤. គេហទំព័រអនឡាញ